Προβιομηχανικό βενετικό ελαιοτριβείο στο Γαβαλοχώρι
Το προβιομηχανικό ελαιουργείο βρίσκεται κοντά στην κεντρική πλατεία του Γαβαλοχωρίου. Χρονολογείται στον 17ο αι., στην περίοδο της ύστερης Βενετοκρατίας και αποτελεί ένα από τα σημαντικά δείγματα της προβιομηχανικής αρχιτεκτονικής που αφορούν στην παραγωγή ελαιολάδου στην Κρήτη.
Πρόκειται για ένα δίχωρο κτίσμα το οποίο αποτελείται από δύο θολοσκέπαστους επιμήκεις χώρους που χωρίζονται μεταξύ τους με ζεύγος χαμηλωμένων τόξων. Στις πλευρικές μακρές παρειές εσωτερικά υπάρχουν τοξωτές και ορθογωνικές κόγχες διαφορετικών μεγεθών για την κάλυψη λειτουργικών αναγκών (εναπόθεση δοχείων, φωτιστικών σωμάτων κλπ). Στον ανατολικό τοίχο εντοπίζεται κόγχη που αποτελούσε το τζάκι και χρησίμευε για την θέρμανση του νερού.
Σώζονται τρεις τύποι ελαιόμυλων επί τόπου που αντιπροσωπεύουν το σύνολο των τεχνικών λύσεων που χρησιμοποιήθηκαν στο νησί από τους μεσαιωνικούς χρόνους έως την νεότερη προβιομηχανική εποχή για την παραγωγή ελαιολάδου.
Στον ανατολικό θόλο βρίσκεται και η μονολιθική βάση του παλιού τύπου μύλου με μία μυλόπετρα αλλά και ο νεότερος τύπος με τέσσερις μυλόπετρες πάνω σε κτιστή βάση, οι οποίες κινούνταν με ζωική δύναμη. Τα παραπάνω στοιχεία ενισχύουν το ενδιαφέρον του κτίσματος ως μνημείου της προβιομηχανικής εποχής στην Κρήτη.
- Ελαιοτριβείο, Γαβαλοχώρι. Η είσοδος στον χώρο. (πηγή: Σωτήρης Ζαπαντιώτης).
- Ελαιοτριβείο, Γαβαλοχώρι. Το εσωτερικό του οικοδομήματος. Διακρίνονται οι διαφορετικοί αλεστικοί μηχανισμοί. (πηγή: Σωτήρης Ζαπαντιώτης).
To Προβιομηχανικό βενετικό ελαιοτριβείο στο Γαβαλοχώρι στη Διαδρομή της Διαχρονίας
To Προβιομηχανικό βενετικό ελαιοτριβείο στο Γαβαλοχώρι στη Διαδρομή της Αγροτικής Ζωής
- Ελαιοτριβείο Γαβαλοχώρι. Διακρίνονται οι χώροι στέγασης των αλεστικών μηχανισμών (πηγή: Μαριάννα Αγγελάκη).
Γαβαλοχώρι
Το Γαβαλοχώρι βρίσκεται σε υψόμετρο 100 μέτρων, σε βραχώδη κοιλάδα καιπέχει 26 χιλιόμετρα από τα Χανιά.





