Οθωμανικό φρούριο στο Νιό χωριό
Ο κούλες βρίσκεται νοτιοανατολικά του Νιού χωριού. Το κτήριο αποτελείται από δύο μακρές πλευρές στο άξονα Β-Ν που απολήγουν σε ημικυλινδρικό πύργο στα ανατολικά ενώ στην βορειοδυτική γωνία η μία πλευρά του πύργου είναι περίπου τετράγωνης κάτοψης και προεξέχει προς τα βόρεια. Σώζονται τριανταμία τυφεκιοθυρίδες. Φιλοξενούσε φρουρά περίπου 10 ατόμων.
Εντάσσεται στο οχυρωματικό δίκτυο που κατασκευάστηκε από την Οθωμανική κυβέρνηση από το 1867 έως τις αρχές του 1868, κατά τη διάρκεια της μεγάλης Κρητικής Επανάστασης (1866-1869), προκειμένου να συμβάλει στην καταστολή της. Οι κουλέδες επικοινωνούσαν μεταξύ τους με ηχητικά σήματα ή σήματα φωτιάς. Η θέση του κούλε του Νιού Χωριού ήταν μεγάλης σημασίας καθώς έλεγχε τον δρόμο που συνέδεε τα Χανιά με τις Βρύσες αλλά και με το Ρέθυμνο.
Η αρχιτεκτονική των κουλέδων καθοριζόταν από την γεωμορφολογία της θέσης, το οικοδομικό υλικό, που αντλούταν επί τόπου, με αποτέλεσμα τα κτήρια να παρουσιάζουν μορφολογικές ανομοιομορφίες αλλά και την χρονική διάρκεια της κατασκευής. Oι κουλέδες του κρητικού δικτύου κατασκευάστηκαν σε σύντομα χρονικά διαστήματα, με κάποιους από αυτούς να ολοκληρώνονται σε διάστημα 8 έως 10 ημέρων. Στα έργα εργαζόταν μεγάλο πλήθος εργατών.
Το οχυρωματικό πρόγραμμα αποσκοπούσε στον περιορισμό των οργανωμένων επιχειρήσεων που προκαλούσαν φθορά στο στράτευμα, στην επόπτευση της κρητικής ενδοχώρας και στον περιορισμό των μετακινήσεων μεγάλου πλήθους από την μία περιοχή του νησιού στην άλλη. Το οικοδομικό πρόγραμμα που έλαβε χώρα εν μέσω συχνά σφοδρών συγκρούσεων έδινε έμφαση στην περιοχή των Χανίων, επίκεντρο της επανάστασης, από όπου μάλιστα ξεκίνησαν τα έργα. Μέσα σε έναν χρόνο κατασκευάστηκαν 20 κουλέδες μόνο στην περιοχή του Αποκόρωνα, από τους 320 που κατασκευάστηκαν συνολικά και αποτελούσαν τμήματα του πυκνότερου και πιο εκτεταμένου δικτύου του νησιού, που βρισκόταν στην περιοχή των Χανίων.
- Κούλες, Νιο Χωριό. Άποψη από τα ΝΑ. (πηγή: Μαρία Ανδριανάκη).
- Κούλες, Νιο Χωριό. Πεδίο επόπτευσης προς τα Δ. (πηγή: Μαρία Ανδριανάκη).
- Κούλες, Νιο Χωριό. Επόπτευση του κόλπου της Σούδας από τυφεκιοθυρίδα της βόρειας πλευράς του οικοδομήματος. (πηγή: Μαρία Ανδριανάκη).
Το Οθωμανικό φρούριο στο Νιό χωριό στη Διαδρομή της Διαχρονίας
Το Οθωμανικό φρούριο στο Νιό χωριό στη Διαδρομή της Ζωής και του Θανάτου
Η Διαδρομή της Ζωής και του Θανάτου
- Κούλες, Νιό Χωριό. Η περιοχή επόπτευσης από τον κούλε προς τα ΝΔ. (πηγή: Μαρία Ανδριανάκη).
Νιό Χωριό
Το Νιό Χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο 80 μέτρων, στην κοιλάδα του ποταμού Ξιδέ.
Το χωρίο βρίσκεται πάνω στην παλαιά εθνική οδό Χανίων-Ρεθύμνου και απέχει 23 χιλιόμετρα από τα Χανιά.






